اختلال هذیانی و اختلال روانپریشی مشترک

هذیان باور ثابت غلطی است که هماهنگ با فرهنگ فرد نیست. هذیان ها جزو جالب ترین علایم روانپزشکی هستند زیرا بسیاری از مردم ممکن است انواع بسیار زیادی از باورهای غلط داشته باشند و از سوی دیگر درمان هذیان دشوار است.

اختلال هذیانی هنگامی تشخیص داده می شود که هذیان های غیر غریب (Nonbizarre) به مدت حداقل یک ماه وجود داشته باشند و قابل انتساب به سایر اختلالات روانپریشانه نیز نباشند. غیر غریب بودن هذیان به این معناست که هذیان ها باید راجع به وضعیت هایی باشند که در زندگی حقیقی ممکن است رخ دهند، نظیر تحت تعقیب بودن، ابتلا به عفونت، مورد عشق کسی واقع شدن که بسیار دور است، و نظایر آنها. به عبارت دیگر هذیان های غریب به پدیده هایی مربوط می شوند که هرچند واقعیت ندارند، ولی کمابیش امکانپذیرند. انواع مختلفی از هذیان ها وجود دارند. و وقتی تشخیص مطرح می شود باید نوع غالب هذیان نیز مشخص شود.

همه گیر شناسی اختلال هذیانی

ارزیابی دقیق همه گیر شناسی اختلال هذیانی به خاطر شایع نبودن نسبی آن و نیز تغییر تعریفش در چند ساله اخیر، با مشکل رو به رو بوده است. تازه این احتمال نیز وجود دارد که اختلال هذیانی کمتر از واقع گزارش شده باشد، چون بیماران هذیانی چندان به جستجوی کمک از روانپزشک بر نمی آیند، مگر اینکه خانواده یا مقام های قضایی آنها را وادار به این کار کنند. با وجود همه این محدودیت ها این نکته در منابع تایید شده است که اختلال هذیانی گرچه اختلال شایعی نیست همیشه به میزان نسبتاً ثابتی در جمعیت وجود داشته است.

میزان شیوع اختلال هذیانی در ایالات متحده را فعلاً حدود ۲/۰ تا ۳/۰ درصد تخمین زده اند. پس اختلال هذیانی بسیار نادر تر از اسکیزوفرنیا– با شیوع حدود یک درصد- و اختلالات خلقی – با شیوع حدود پنج درصد- است. میزان بروز سالانه اختلال هذیانی یک تا سه مورد جدید در هر صدهزار نفر است.

اختلال هذیانی نوع خاصی از روانپریشی است.

سن شروع این اختلال به طور متوسط حدود چهل سالگی، و البته در طیفی از ۱۸ تا بالای ۹۰ سالگی است. تعداد بیماران مونث مختصری بیشتر است. احتمال اینکه مردان به هذیان های پارانوئید مبتلا شوند، بیشتر از این احتمال در مورد زنان است و در مقابل، زنان نیز به احتمال بیشتری به هذیان های اروتومانیا دچار می شوند.

سبب شناسی اختلال هذیانی

علت اختلال هذیانی هم مثل همه اختلالات عمده روانپزشکی، ناشناخته است. گذشته از آن بیمارانی را که فعلا در مورد افراد مبتلا به بیماران هذیانی طبقه بندی می شوند، چه بسا به گروه ناهمگنی از بیماری ها دچار باشند که علامت غالب همه آنها هذیان باشد.

نظر اصلی در مورد علل اختلال هذیانی این است که این اختلال، ارتباطی با اختلال اسکیزوفرنیا و اختلالات خلقی ندارد. اختلالات هذیانی، هم از اسکیزوفرنی بسیار نادرتر است و هم از اختلالات خلقی و دیرتر از اسکیزوفرنی شروع می شود و غلبه جنث مونث در آن بسیار کمتر است از آنجه در اختلالات خلقی دیده می شود.

متقاعد کننده ترین داده ها از بررسی های خانوادگی به دست آمده است که بیشتر بودن شیوع اختلال هذیانی و صفات شخصی مرتیط با آن نظیر شکاکیت، حسد و پنهانکاری را در بستگان مبتلا به اختلالات هذیانی گزارش شده است.

پیگیری دراز مدت بیماران مبتلا به هذیانی نشان می دهد که این تشخیص، تشخیص نسبتا ثابتی است و حداکثر یک چهارم این بیماران ممکن است در زمره بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا قرار بگیرند و کمتر از ده درصدشان نیز ممکن است نهایتاً در شمار افراد مبتلا به اختلالات خلقی قرار داده شوند. این داده حاکی از آن است که اختلال هذیانی صرفاً مرحله ابتدایی در پیدایش یک یا هر دو اختلال شایعتر نیست.

درمان اختلال هذیانی

معمولاً مبتلایان به اختلال هذیانی اعتقادات و رفتارهای عجیب و غریبی دارند و سعی می کنند با توضیح و منطق رفتارهای خود را توجیه کنند. این بیماری اگر در مراحل اولیه تشخیص شود به سادگی قابل درمان است ولی در مراحل پیشرفته درمان آن می تواند سخت و زمانبر باشد. کلینیک روانپزشکی دی با بیش از ۲۰ سال سابقه بعنوان تخصصی ترین مرکز روانپزشکی کشور با بخش های بستری مجزا برای خانم ها و آقایان آماده ارایه خدمات درمانی در زمینه اختلالات روانی و اختلال هذیانی به هموطنان عزیز می باشد.

درمان اختلال هذیانی بستگی به شرایط فیزیکی و روانی بیمار دارد. در برخی موارد دارو درمانی و در برخی موارد جلسات رواندرمانی توسط متخصص روانپزشک تجویز می شود. در بسیاری از موارد افراد نزدیک و خانواده فرد بیمار نیز باید در جلسات شرکت کنند. یکی از نکات مهم این است که نباید با فرد بیمار لج کرد زیرا لجبازی اوضاع را بدتر کرده و باعث بدتر شدن علائم این بیماری می شود.