فراموشی همانند نعمتی طبیعی و ارزشمند در زندگی فرد نمود می کند و با بروز فراموشی و نسیان به فرد کمک کرده تا زندگی بهتری داشته باشد. گاهی فراموشی به طور طبیعی رخ نمی دهد و این رخداد در ادامه یک آسیب جدی یا شوکی شدید بروز می دهد که در روان شناسی بالینی از آن به عنوان اختلالات گسستگی یا تجزیه ای یاد می کنیم.
این اختلالات در واقع به گروهی از بیماری های روانپزشکی اطلاق می شود که فرد بیمار نسبت به خود و محیط پیرامون خود کاملاً آگاهی و ادراکش را از دست می دهد و به عبارتی ذهن بیمار نسبت به آنچه اتفاق می افتد دچار گسستگی می شود و این اختلال به نوعی در حافظه وی نیز بروز می دهد. این مشکلات می تواند شامل حافظه، هویت، احساسات، آگاهی و ادراک و رفتار فرد باشد و علائم آن در زمان بروز به گونه ایی بالقوه است که می تواند سبب مختل شدن هر قسمتی از فرآیند ذهنی گردد. از دست دادن حافظه و فراموشی را می توان مثال بارزی برای این اختلال بشمار آورد.
به طور کلی اختلالات تجزیه ای به سه گروه تقسیم می شوند:
- اختلالات هویت گسستی
- اختلالات فراموشی تجزیه ای
- اختلالات تجزیه شخصیت
اگر بخواهیم اختلالات تجزیه ای را به صورت ملموس بیان کنیم، در واقع این نوع از اختلال یعنی قطع شدن ارتباط میان تفکرات، خاطره ها، احساسات فرد، اعمال و رفتارها و یا هویت و شخصیتی که فرد از خود باور دارد. می توان به خیال پردازی، جلسات هیپنوتیزم و یا محو شدن در یک ژانر فیلم به عنوان نمونه هایی معمول از این اختلال اشاره کرد که به نوعی فرد ارتباط خود را با محیط پیرامون برای وهله ای از زمان از دست می دهد.
همانطور که در بالا اشاره شد، یک رابطه مستقیم مابین تروما یا شک روحی شدید و نابهنگام مانند سانحه، تصادف، قربانی بودن، از دست دادن عزیزان، سوء استفاده جنسی و فیزیکی شدید بالاخص در دوران کودکی، وارد شدن ضربه سنگین به مغز و بروز این اختلال در فرد وجود دارد. این اختلال گاهاً در زنان و مردان به یک میزان گزارش شده است و طبق گزارشات بدست آمده میزان شیوع این اختلال با افزایش سن فرد کاهش چشم گیری می یابد.
گاهی تفکیک اختلالات تجزیه ای از دیگر اختلالات روانی مانند نسیان دشوار است. با این حال، در اختلالات تجزیه ای اجتمال اینکه بیمار وقوف به خود را از دست بدهد بیشتر است و علاوه بر آن، نقائص انتخابی حافظه در این بیماران بیشتر از بیماران مبتلا به اختلالات نسیانی است. برای مثال بیماران مبتلا به اختلالات تجزیه ای، ممکن است اسم و نشانی خانه خود را ندانند، اما همچنان قادر به یادگیری اطلاعات جدید و بخاطر آوردن خاطرات خاصی از گذشته خود باشند. اختلالات تجزیه ای اغلب با حوادث استرس زای هیجانی در زمینه پول، دستگاه قضایی یا روابط آشفته ارتباط دارند.
علائم و نشانه های اختلال تجزیه ای
بارها دیده شده که این افراد چندین شخصیت متمایز با هویت های جداگانه برای خود تعریف می کنند تا به نوعی از ادراک و واقعیت پیرامون خود بدور باشند. و هویت اصلی خود را فراموش می کنند. در واقع بروز این حالات با نمود استرس تشدیدتر می شود. و از طرفی زندگی روزمره و خانوادگی این افراد را دچار مختل می سازد.
برخی از نشانه های افراد دچار اختلالات تجزیه ایی در زیر به اختصار آمده است:
– فراموشی یا نسیان
– افسردگی و اضطراب شدید ناشی از مشکلات روحی و روانی و میل به خودکشی
– حس گیسختگی از هویت خود
– احساس و ادراک مبهم نسبت به پیرامون خود
– استرس بیش از حد در زمینه روابط کاری و اجتماعی
درمان بیماران اختلال تجزیه ای
درمان این افراد به دلیل آسیب های عمیقی که به روح و روان آنها وارد شده فرآیندی طولانی مدت می طلبد و درمانگر در طول دوره درمان می بایستی به فرد کمک کند تا شخصیت های مختلفی که وی برای خود آفریده را از یکدیگر تفکیک نمایند. به طور کلی داروی خاصی برای این افراد وجود ندارد اما داروهایی مانند: داروهای ضد افسردگی، آرام بخش ها و یا شد اضطراب ها معمولاً برای این افراد توسط پزشک متخصص تجویز می شود.
بهترین راه درمان مراجعه به متخصص روانپزشکی است تا دلایل این بیماری ریشه یابی و درمان متناسب با بیماری فرد در نظر گرفته شود. کلینیک روانپزشکی دی با بیش از ۲۰ سال سابقه به سرپرستی دکتر شهرام حسام بختیاری آماده ارایه انواع خدمات روانپزشکی بصورت شبانه روزی به بیماران گرامی می باشد.
نظر بدهید
نظر بدهید