فقر اقتصادی یکی از عوامل مهم به وجود آورنده انواع رفتارهای ضد اجتماعی از جمله اعتیاد می باشد. در خانواده های فقیر ، گاهاً و ناچاراً تعدادی از جوانان برای تأمین زندگی خود و خانواده به خرید و فروش مواد روی می‌آورند. عوامل تولید سعی می کنند اول جوانان را معتاد کنند و سپس از آن ها برای فروش مواد استفاده کنند. امکانات مالی خانواده می تواند بر میزان تحصیلات ، بهداشت و رفاه ، روابط خانوادگی ، چگونگی صرف اوقات فراغت ، محل سکونت و مواردی مانند آن تأثیر بگذارد. محله های خراب و فاسد ، تراکم منازل ، شرایط نامساعد اقتصادی و شغلی ، فقر و سایر عوامل اقتصادی به طور مستقیم و غیرمستقیم نقش عمده ای در آمادگی افراد برای روی آوردن به اعتیاد دارند. مطالعات انجام شده روی معتادان نیز نشان

عوامل اقتصادی اعتیاد ، سبب شناسی اعتیاد می دهد که بیشتر آن ها از طبقات کم درآمد بوده اند. در پژوهش ها مشخص شده است که هرچه درآمد خانواده پایین تر باشد گرایش به اعتیاد چشمگیرتر است ، به گونه ای که از نمونه های مورد بررسی ۳۵/۸۸ درصد بیکار ، ۳۳/۱۲ درصد کارگر ، ۲۲/۰۸ درصد راننده و ۹/۶۶ درصد به شغل جوشکاری اشتغال داشتند. به علاوه مشخص شد که بیشتر معتادان در محله های آسیب خیز ، فقیرنشین و حاشیه نشین شهرها زندگی می کنند.

مناطق فقیرنشین و حاشیه نشین باعث پیدایش الگوهای رفتاری و ارزش های فرهنگی خاص می شود که از آن می توان به عنوان فرهنگ فقر نام برد. مصرف مواد اعتیادآور با توجه به اثرات فردی و اجتماعی اش و با توجه به تغییراتی که در روحیه ، اخلاق و شخصیت معتادان به جای می گذارد ، باعث پیدایش خرده فرهنگ فقر می شود. برخی از مهم ترین ویژگی های فرهنگ فقر ، عدم مشارکت مؤثر فقرا در فعالیت های عمومی ، فقدان خلوت و حریم خصوصی ، روابط بی بند و بار جنسی ، احساس بی ارزشی شدید ، عدم روحیه آینده نگری و اعتیاد به انواع مواد است. با توجه به ویژگی های مطرح شده می توان ادعا کرد که افراد معتاد باعث به وجود آمدن ویژگی های اجتماعی فقر می شوند و فرهنگ فقر را دنبال خود به وجود می آورند. بنابراین ، رابطه ای متقابل بین فقر و اعتیاد وجود دارد. یعنی فرد فقیر به دلیل مشکلات مالی به اعتیاد روی می آورد و اعتیاد نیز باعث فقر هر چه بیشتر او می شود. زیرا از سویی مصرف مواد مستلزم هزینه است و از سوی دیگر فرد معتاد ضعیف شده است و اراده کار کردن ندارد. در بعضی کشورها رابطه سوء مصرف مواد با میزان درآمد به صورت U می باشد ، یعنی در بین طبقات فقیر جامع ، بالا و در بین قشر متوسط ، پایین و در طبقات مرفه جامعه بیشتر است.

نظر بدهید